Burn-out: maatschappelijke oorzaken & ontwikkelingen


Burn-out, Millennials / maandag, juli 30th, 2018

Druk op jongeren. Het laat me niet los… en ik zou geen millennial zijn als ik niet groot zou denken. De afgelopen tijd heb ik dan ook zeker niet stil gezeten maar ben ik gesprekken aangegaan met heel veel mensen die net als jij en ik deelgenoot zijn van onze maatschappij. Ik zet onze maatschappij in de spotlight en alle maatschappelijke ontwikkelingen, oorzaken en oplossingen van overbelasting bij millennials.

Omgaan met druk

In mijn vorige artikel ‘druk op jongeren’ uitte ik mijn zorgen over onze generatie. Ik schreef over hoe je om kan gaan met die druk in ‘ont-spannen’. De oplossing die ik zelf kan bedenken en die mij zeker geholpen heeft richt zich, zoals je kon lezen, op onze binnenwereld. Die mogelijkheden waren gericht op jou, op één individu. Ze zijn zeker van waarde, maar zoals ik ook al schreef in I am online, you are online, we are online, is het voor één individu bijna onmogelijk te ontsnappen aan ‘druk zijn’, de innerlijke én uiterlijke druk, want het is onze levensstijl en cultuur geworden. Je kan jezelf nog zo weerbaar maken, maar de achterliggende maatschappelijke oorzaken van de druk op jongeren worden daarmee niet opgelost.

Willen we structurele oplossingen voor onze nieuwe volksziekte de ‘burn-out’, dan is het goed om eens niet alleen op die individu te focussen, maar ook op de omgeving en de maatschappij.

Vroeger en nu

Ik praat met mensen over de tijd dat zij opgroeiden en dezelfde leeftijd hadden als wij, millennials, nu. Ook met hun ouders en elke willekeurige voorbijganger zoals je kon lezen in ‘mijn levensles zat op een bankje’. Ik ben gewoon mega geïnteresseerd in hoe het vroeger was en hoe het in godsnaam zo ver heeft kunnen komen dat het hebben van een ‘burn-out’ een trend is geworden.

De babyboomer

Wat mij opvalt is dat unaniem wordt aangegeven dat er vroeger veel meer gekeken werd naar de individu, naar zijn of haar kwaliteiten, naar interesses en capaciteiten. Op basis daarvan werd zijn of haar leven ingevuld. Ouders waren trots op hun handige zoon, later een super goede timmerman. Hun dochter bleef thuis en zorgde voor de kinderen van haar gezin. Een modaal gezin werkte hard voor hun bestaan, maar deden hetgeen zij fijn vonden en waar zij goed in waren. Zij leefden, in de ogen van een millennial, een sober leven. Lunchen, uiteten, terrasjes pakken, grote reizen maken, inloopkasten met designerkleding, computers, borstvergrotingen en wellnessdagen, dat zat er echt niet in. Dat was pure luxe, alleen voor de rijke, welgeleerde families. Het was toen normaal dat de man veel en hard werkte en de vrouw de zorg droeg voor het huishouden en de kinderen. En hé, ik heb het over onze ouders hè? Onze ouders op de leeftijd van ons nu. Niet over opa en oma, zij leefden namelijk bijna allemaal écht nog in armoede.

De millennial

Wij millennials groeien op in een wereld vol met maatstaven waaraan wij willen en heel vaak zelfs moeten voldoen. De maatstaven zijn zo helder als de blauwe zee in Caye Caulker en die zie je al terug vanaf de basisschool tot aan je werk en overal online. Hoe je jouw eigen leven vorm en richting geeft is naar de achtergrond gevaagd of zelfs verdwenen.

Vechten voor onafhankelijkheid 

Als ik dan weer in gesprek ben met mijn leeftijdsgenoten, dan vertellen zij dat zij willen streven naar onafhankelijkheid. Onze belangrijkste waarde is vrijheid. Ik moet bekennen dat dit ook voor mij geldt. Ik heb, zoals je las in ‘volg mijn droom’ niet voor niks twee hbo-opleidingen gevolgd en mijn passie voor nagel- en wimperstyling laten varen. Ik wilde zorgen dat ik een goede baan zou vinden waarmee ik genoeg verdien en zorgeloos kan leven.

Opgegroeid met rijkdom en luxe

Wij zijn in relatieve rijkdom opgegroeid en gevormd in een tijd waarin alles te koop is en waarin je ook bijna alles kan kopen. Voor ons is het normaal om regelmatig te lunchen, festivals te bezoeken, verre reizen te maken, uiteten te gaan en om voor elk feest een nieuwe outfit te kopen. We hebben dure laptops, tablets en telefoons en dragen de mooiste sieraden en kleding. Dit heeft toch iedereen? Ja, dat is dus zo. En dat is ook meteen de reden waarom wij hard leren en hard werken, want om zo’n leven te leiden moet er geld in de la komen…. en niet zo’n beetje. De opleiding wordt tegenwoordig uit eigen zak betaald, grote leningen worden afgesloten en er wordt naast de studie flink bijverdiend. In het werkende leven werken man én vrouw hard om zichzelf van alle luxe te voorzien.

Werken met je handen is niet goed genoeg 

Om zo’n leven te leiden dat ‘iedereen’ leeft, en mijn inziens in stand wordt gehouden door social media waarop iedereen zijn schatten deelt, moet je flink aan de bak. Een baan als verzorgende, een baan als servicemonteur of tot timmerman voldoet niet meer. Met als gevolg dat er een tekort dreigt aan deze mensen en dat onontdekte talenten overvraagt worden in een hbo-functie waar zij hun onafhankelijke leventje mee kunnen financieren, maar waar zij uiteindelijk niet gelukkig worden.

Lukt het niet? Dan doe ik er wel een schepje bovenop

In plaats van een stapje terug wordt er door velen van ons een schepje bovenop gedaan als gemerkt wordt dat het niveau hoog ligt en jij niet aan de verwachting van jezelf, jouw docent of werkgever kan voldoen. In plaats van stilstaan bij de vraag waarom het niet lukt investeren we in het aanleren van nieuwe vaardigheden en competenties waarmee je het misschien nét wel redt.

Op je tenen lopen tijdens je studie en daarna dus op de werkvloer, want van een hbo- of wo-student wordt op de werkvloer ditzelfde niveau verwacht. Waar je vroeger 80 uur kon leren om een voldoende te halen heb je op de werkvloer maar 40 uur om jouw taken te volbrengen. Je haalt het niet en werkt over. In plaats van een goed gesprek over hoe het écht met je gaat, wordt er een cursusje timemanagement ingeknald en leer je hoe je al die taken op een hoopje gooit en ze in hokjes plaatst om er vervolgens achter te komen dat je nóg harder moet werken. Gek hè, dat een hele grote groep omvalt?

Niet doen wat je écht leuk vindt 

De zoektocht naar een eigen ik, die passend is bij de ontwikkelingsfase van een jongvolwassene (lees: beauty and the brains) is verdwenen. De kans dat jij gaat doen wat je écht leuk vindt en goed kan is een stuk minder groot geworden omdat we dat luxe, onafhankelijke ‘perfecte’ leventje willen leiden. Dit met alle gevolgen van dien. Gevoelens van onzekerheid, stress, twijfel, falen en verdriet waarmee we in depressies en burn-outs verzeild raken waar we zonder hulp niet meer uit komen.

Haast, spoed en altijd bereikbaar 

Dan nog niet gesproken over onze gehaaste manier van leven in dit Westerse landje, over de 24/7 massastroom aan prikkels, gratis informatie én social media waarop iedereen direct een reactie verwacht. Hier kan ik uren over schrijven…. je leest erover in ‘hurry en worry’ en in ‘I am online, you are online, we are online’.

Maatschappelijke oplossingen tegen een burn-out

Als docent, sociaal pedagogisch hulpverlener én ervaringsdeskundige heb ik ervaren wat wij in ons (onderwijs- en arbeids)systeem te bieden hebben én wat wij tekort komen en nu heel hard nodig hebben.

Onderwijs

  • In het onderwijs moet vanaf de basisschool meer tijd en ruimte komen voor het ontdekken en ontwikkelen van talent. De overheid zou moeten zorgen dat hier ruimte en tijd voor komt.
  • Het is goed om kinderen, jongeren en jongvolwassenen te laten zien én ervaren hoe veelzijdig de arbeidsmarkt is. Maak én neem de tijd om leerlingen van jongs af aan te laten proeven van verschillende beroepen.
  • Investeer in studieloopbaan- en keuzebegeleiding.
  • Ga het gesprek aan met jongeren over het beeld dat zij hebben van hun toekomst, over ‘de norm’ en belicht andere zienswijzen. Stimuleer het denken en praten over wat ‘goed’ is en wat ‘hoort’. Stel dit ter discussie zoals in jouw pad, jouw tijd.
  • Leer kinderen en jongeren grenzen te herkennen en deze aan te geven. Leer ze luisteren naar hun lichaam en gevoel.

Werk

  • Investeer in de begeleiding en coaching van nieuwe, jonge medewerkers. Heb oor en oog voor het wel en wee van de medewerker en voer diepgaande gesprekken over hun (on)mogelijkheden, ambities en drijfveren.
  • Zet medewerkers in op hun kwaliteiten en op hetgeen zij leuk vinden in plaats van het investeren in de medewerker die alles goed moet kunnen en perfect in het functieprofiel past.
  • Help de medewerker fit en vitaal te blijven door het stimuleren en/of aanbieden van gezonde voeding, mogelijkheden tot sport en bewegen en door een frequente check op werkdruk. Alles draait om ‘de balans’.
  • Biedt ruimte voor de individuele inzetbaarheid van de medewerker. Laat medewerkers verdiepende en verbredende opleidingen, cursussen en workshops volgen die aansluiten bij hun interesses, competenties en vaardigheden.

“Heb aandacht voor elk uniek mens en creëer ruimte voor hem of haar om zijn of haar talent te ontdekken en in te zetten en bovenal waardeer dit!”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *